آموزش الماس تراش روی مس
از دیرباز، ظروف مسی، از مهم‌ترین اقلام سازه‌ها و صنایع دستی ایرانی بوده و بی قید و شرط به اصالت فرهنگ این مرز و بوم اشاره می‌کند. به بیان بهتر، هر کجا که نمادی از ظرافت و هنر چشم‌نواز دیده شود، نام پرشکوه ایران خوش می‌درخشد. هنر حکاکی روی مس یا الماس تراش بر روی این فلز، از جمله هنرهایی است که با دست‌های هنرمندان خوش‌ذوق ایرانی ساخته شده و طرح و نقشی نو بر پیکر مس پدید آورده. آموزش الماس تراش روی مس، قدمت طولانی مدتی ندارد و هنرمندان معاصر با الهام گرفتن از هنرهایی مانند کنده‌کاری، طرحی جدید رقم زده و بار دیگر نام این سرزمین را در سرتاسر جهان پرآوازه کرده‌اند. در فرایند کنده‌کاری در گذشته، عموما از انواع فلز‌ها بهره برده می‌شد اما به مرور زمان، به دلیل خاصیت خمش پذیری بالای مس، ساخت ظروف مسی الماس تراش بیش از پیش رونق یافته و برای پس زمینه هنرهای ظریف از مس استفاده می‌شود تا نقوش کنده‌کاری شده، ظاهر بهتری داشته باشند. ذوق و سلیقه هنرمندان اصفهانی در خلق آثار منحصر به فرد، مثال زدنی است. این افراد خلاق در مراحل تولید ظروف مسی الماس تراش، از رنگ‌های مشکی، سرمه‌ای و فیروزه‌ای برای رنگ‌پاشی ظروف به شیوه‌ای کاملا متفاوت از دیگر صنایع دستی، استفاده می‌کنند.
مراحل تولید ظروف مسی الماس تراش
انواع هنرهای دست ایرانی، جلوه‌ای از روح لطیف و با اصالت ایرانیان دارد که با ظرافت هرچه تمام‌تر، بر دل سخت فلز خودنمایی می‌کنند. در آموزش الماس تراش روی مس، نوعی هماهنگی در هنرهای مختلف اصیل ایرانی به چشم می‌خورد که از دستان صنعت‌گران اصفهانی سرچشمه حیات گرفته و منتشر شده است. این هنر درواقع شیوه‌ای از قلم‌زنی است که ریزه‌کاری‌های جذاب و دلنشینی دارد تا در نهایت ظروفی فوق‌العاده، طراحی و به بازار عرضه شوند؛ در این هنر ثروت‌های مادی و معنوی بسیاری خوابیده است چراکه افراد بسیاری در سرتاسر جهان از ساخت ظروف مسی الماس تراش استقبال کرده‌اند و این طرح و نقش جذاب را برای چیدمان منزل خود برگزیده و آن را منحصر به فرد می‌دانند. در مراحل تولید ظروف مسی الماس تراش 5 قدم اساسی وجود دارد که باید گام به گام و اصولی پیش رفت تا به نتیجه مطلوب و خیره کننده‌ای رسید. از جمله این مراحل عبارت‌اند از:
مسگری یا خم کاری روی مس
مسگری یکی از هنرهای اصیل ایرانی است که قدمتی بسیار طولانی دارد و افراد زیادی از دوران‌های قدیم تا به امروز از این هنر ارزشمند استفاده کرده‌اند تا صنایع جذاب و مختلفی را خلق کنند. یکی از این هنرهای جذاب، الماس تراشی بر روی مس است و گام اول تولید آن، به هنر مسگری یا خم‌کاری روی مس تعلق دارد. باید گفت که امروزه برای مسگری از دستگاههای مخصوصی استفاده می‌شود؛ بر این اساس با بهره بردن از دستگاه و قلم و چکش مخصوص، فرایند مسگری این ظروف انجام می‌شود تا صنعت‌گران به راحتی امکان طراحی و الماس تراشی روی آن را داشته باشند و این سبک جدید را آماده استفاده کنند. نباید فراموش کرد کهالماس تراش روی مس، زاده هنرهای اصیل ایرانی است و ترکیب آن‌ها با یکدیگر، مجموعه‌ای منحصر به فرد در غالب ظرف الماس تراشی شده به بار آورده که هوش از سر بیننده می‌پراند.
رنگ آمیزی و گذاشتن در کوره
دومین مرحله از آموزش الماس تراش روی مس، به رنگ آمیزی و گذاشتن ظرف رنگ شده در کوره اختصاص دارد. در این فرایند ابتدا با استفاده از رنگ سیاه، سرمه‌ای یا فیروزه‌ای نقاط مسگری شده پوشانده می‌شود و سپس ظرف به منظور تثبیت رنگ درون کوره قرار می‌گیرد؛ در این فرایند رنگ‌های زده شده بر روی ظرف به خوبی پخته می‌شوند و بر بدنه ظروف تثبیت می‌گردند. از آن‌جایی که کوره به تثبیت رنگ کمک بسیار زیادی می‌کند لازم است این فرایند به خوبی انجام شود تا کیفیت نهایی کار بیش از پیش چشم‌نواز و دلنشین باشد.
طراحی نقش ها بر بدنه ظرف مسی
صنعت‌گران پیش از هرکاری لازم است در ابتدا طرح مورد نظر خود را بر روی بدنه مس، بکشند و آن را برای مرحله الماس تراشی آماده کنند. در این مرحله هنرمندان باید نهایت دقت و ظرافت خود را به کار گیرند چراکه بدون اغراق یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مراحل ساخت ظروف مسی الماس تراش، طراحی نقش‌ها بر بدنه ظروف مسی است. این فرایند باید به خوبی انجام شود تا محصولی فوق‌العاده منحصر به فرد بسازد، بنابراین دقت بسیار زیادی را طلب می‌کند. برای انجام طراحی روی بدنه مس، هنرمندان اصفهانی با بهره بردن از قلم و چکش مخصوص و با ظرافت هر چه بیشتر، نقش مورد نظر خود را بر روی مس پیاده می‌کنند و ذوق و سلیقه خود را به نمایش درمی‌آورند. دقت داشته باشید که هرچه نقوش لطیف‌تر و ریزتری در این فرایند به کار گرفته شود، کالایی ارزشمندتر خلق می‌شود که می‌تواند در قلب و روح افراد نفوذ کند و زیبایی را به ارمغان آورد.
حکاکی و قلم زنی روی ظرف مسی
چهارمین گام از آموزش الماس تراش روی مس، به حکاکی و زدن طرح و نقش‌های مختلف روی مس اختصاص دارد و با بهره گرفتن از ابزار منحصر به فرد از جمله الماس‌های مخصوص تراش‌کاری، طراحی‌های متفاوت و دلنشینی بر روی مس حک می‌شوند. البته برای ساخت ظروف مسی الماس تراش باید از هنرمندان مجربی کمک گرفت؛ به همین جهت در این مرحله می‌بایست صنعت‌گرانی که در حوزه قلم‌زنی و حکاکی فعالیت می‌کنند، استفاده کرد تا مراحل انجام کار به خوبی و بدون هیچ‌گونه ایراد انجام شود. در این فرایند، استاد قلم‌زنی، طرح‌هایی که در مرحله قبل کشیده شده بود را با کمک ابزارآلات خود می‌تراشد و سبکی جدید از ساخت ظروف مسی الماس تراش را رقم می‌زند که زیبایی خیره کننده‌ای دارند و نقوش مختلف از جمله مرصع‌کاری، مرغ و گل، خانه‌بندی و... را به این صورت، از دل مس بیرون می‌کشد.
زدن پلی استر روی ظرف مسی
پس از گذراندن تمامی مراحل ذکر شده، نوبت به آخرین مرحله از آموزش الماس تراش روی مس می‌رسد؛ این‌کار در فرایند تثبیت رنگ تاثیر به‌سزایی دارد. درواقع در این مرحله صنعت‌گران با زدن مقداری پلی‌استر بر روی ظروف مسی الماس تراش، علاوه بر تثبیت رنگ ظرف، به براق شدن و جلا گرفتن آن نیز کمک می‌کنند. به بیان بهتر، در این فرایند علاوه بر این‌که ظرف، ظاهر بهتری پیدا می‌کند، در بلند مدت نیز آسیبی نخواهد دید و این طرح و نقش زیبا و جذاب مدت طولانی‌تری باقی خواهند ماند. شما میتوانید برای اطلاع بیشتر بازاوش در ارتباط باشید.
سخن پایانی
هنر الماس تراش روی مس، یکی از هنرهای جدید بوده که از دستان هنرمندان خوش ذوق اصفهان پدید آمده و زاده‌ای از هنرهای اصیل ایرانی بوده که در گذشته انجام می‌شده و به این روزگار رسیده است. خالی از لطف نیست که بدانید ساخت ظروف مسی الماس تراش جذاب، ترکیبی از هنرهای قدیمی بوده و توسط هنرمندان معاصر اصفهانی پا به عرصه وجود گذاشته و طی این سال‌ها، طرفداران بسیار زیادی را به خود اختصاص داده است. در این فرایند باید از ابزارهای مخصوصی مانند الماس‌های مربوط به تراش‌کاری استفاده کرد تا طرح نهایی، جذابیت بیشتری داشته باشد. هنرمندان، مراحل تولید ظروف مسی الماس تراش را خم‌کاری، رنگ‌پاشی، قرار دادن در کوره، طراحی، قلم‌زنی و... بیان کرده‌اند که هر یک باید با دقت و تمرکز کافی انجام شود تا بهترین نتیجه را به ارمغان آورد.
سوالات متداول
رنگ مورد استفاده در هنر الماس تراش چیست؟
معمولا پیش از الماس تراشی روی مس، ابتدا یک لایه رنگ مشکی به منظور زیبایی بیشتر بر روی ظرف، زده می‌شود.
مهم‌ترین مرحله الماس تراشی روی مس چیست؟
طراحی و کشیدن طرح مورد نظر روی ظرف مسی یکی از مهم‌ترین بخش‌های هنر الماس تراشی است.
چرا به این هنر الماس تراشی روی مس می‌گویند؟
برای کشیدن طرح‌ها و خطوط نازک و ظریف، صنعت‌گران با استفاده از یک الماس مخصوص تراش‌کاری طراحی را انجام می‌دهند.
برای تثبیت رنگ ظروف الماس تراش از چه راهکاری باید استفاده کرد؟
در مرحله نهایی و پس از طراحی روی مس، بهتر است یک لایه پلی‌استر بر روی بدنه کار زده شود تا علاوه بر براق شدن، به ماندگاری آن نیز کمک شود.
مطالب مرتبط
