آموزش تخته نرد به زبان ساده از مبتدی تا حرفه ای
آموزش تخته نرد شاید در ذهن شما کاری محال و سخت باشد، اما ما اینجا هستیم تا آموزش این بازی به ظاهر سخت ولی فوق‌العاده جذاب را به شما عزیزان ارائه دهیم؛ شاید برایتان جالب باشد که بدانید ایرانیان جزو اولین افرادی بودند که به این بازی دو نفره با قدمت چند هزار ساله علاقه نشان دادند؛ امروزه نه تنها از شدت این علاقه ذره‌ای هم کم نشده بلکه روزبه‌روز به تعداد کسانی که تمایل دارند تا آن را یاد بگیرند اضافه می‌شود.
لازم به ذکر است که بدانید شانس به میزان قابل توجهی در جریان این بازی استراتژیک دخیل است، اما نمی‌توان از تاثیر اجرای قوانین درست و تاکتیک‌ها برای پیروز شدن در این بازی پرهیجان چشم‌پوشی کرد، بنابراین از کنار آموزش درست و اصولی این بازی ساده رد نشوید. باوجود شهرت زیاد و پرطرف‌دار بودن این بازی هنوز هم افرادی هستند که با نحوه‌ی انجام آن هیچگونه آشنایی ندارند، اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید و به یادگیری بازی تخته نرد علاقه دارید جای درستی آمده‌اید، چراکه قصد داریم در ادامه این مطلب از زاوش آموزش بازی تخته نرد را به زبانی ساده برای شما شرح دهیم.
- 1 تخته نرد چیست؟
- 2 معنای اعداد در بازی تخته نرد
- 3 معنای اجزای بازی تخته نرد
- 4 تجهیزات مورد نیاز برای بازی تخته نرد
- 5 آشنایی با خانه های تخته و نحوه عدد گذاری آن ها
- 6 نحوه چیدمان مهره های بازی تخته نرد
- 7 شروع بازی تخته نرد
- 8 قوانین حرکت در بازی تخته نرد
- 9 برنده شدن در بازی تخته نرد و نحوه محاسبه امتیازات
- 10 5 ترفند عالی برای برنده شدن در بازی تخته نرد
- 11 جمع بندی
تخته نرد چیست؟
برای آموزش تخته نرد ابتدا نیاز است که کمی بیشتر با نحوه‌ی شهرت پیدا کردن آن آشنا شوید؛ به گفته‌ی محققان اولین تخته‌ای که در ایران استفاده شده در شهر سیستان و بلوچستان قرار دارد و آن را به‌عنوان قدیمی‌ترین تخته نرد ایران می‌شناسند. بازی تخته نرد دو نفره بوده و هر بازیکن برای برنده شدن باید از تاکتیک‌های خاصی استفاده کنند تا بتوانند زودتر زمین خود را خالی کرده و در میدان رقابت پیروز شوند؛ اما چیزی که باعث شده تا جذابیت این بازی دو‌چندان شود این است که حتی تا آخرین لحظه‌ی بازی هم قابل پیش‌بینی نبوده و نمی‌توان برنده بازی را حدس زد و همین موضوع میزان آدرنالین و هیجان طرفین را تا آخر بازی روی بالاترین درجه‌ی ممکن نگه می‌دارد.
معنای اعداد در بازی تخته نرد
احتمالاً برایتان جالب است اگر بدانید که هر عددی که با تاس در این بازی نماش داده می‌شود، معنا و مفهوم خاصی دارد. تصمیم داریم پیش از اینکه برویم سراغ آموزش تخته نرد، معنا و مفهوم اعداد را برایتان بگوییم:
- عدد یک: این عدد روی تاس نشانه‌ی یگانگی و خداپرستی است.
- عدد دو: عدد دو روی تاش نشان‌دهنده‌ی آسمان و زمین است.
- عدد سه: این عدد به پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک اشاره دارد.
- عدد چهار: عدد چهار روی تاس را نشانه‌ی شمال، جنوب، شرق و غرب می‌دانند.
- عدد پنج: این عدد نمایانگر خورشید، ماه، ستاره، آتش و رعد است.
- عدد شش: در آخر عدد شش روی تاس وجود دارد که نشان‌دهنده‌ی 6 روز آفرینش است.
معنای اجزای بازی تخته نرد
بدون شک معنا و مفاهیمی که مشاهده می‌کنید بیانگر قدمت بالای این بازی در جهان و همچنین جذابیت بسیار زیاد آن خواهد بود، به این ترتیب عجیب نیست که با پی بردن به این اطلاعات شنیدنی با تک‌تک سلول‌های بدنتان بخواهید که آن را یاد بگیرید و خود را در دنیای این بازی جادویی تصور کنید. اما علاوه بر اعداد تمامی اجزای مورد استفاده در این بازی نیز دارای معانی خاصی هستند که در این قسمت آن‌ها را برای شما شرح خواهیم داد:
- تخته نرد: تخته نرد را در این بازی نماد کره زمین می‌دانند.
- تاس: تاس بازی را به ستاره‌ی بخت و اقبال نسبت می‌دهند که با آوردن اعداد شانسی به‌نوعی آینده‌ی بازی شما را رقم می‌زند.
- گردش تاسها: گردش‌های تاس را به گردش ایام شبیه می‌دانند.
- مهره‌ها: مهره‌های موجود در بازی را به انسان‌ها تشبیه می‌کنند که به‌نوعی در جریان بازی زندگی هستند.
- دست بازی: به 5 وقت شبانه‌روز اشاره دارد.
- دو رنگ سیاه و سفید مهره‌ها: به شب و روز دنیای ما شباهت دارد.
- 30 عدد مهره: بیانگر 30 روز در یک ماه است.
- 24 عدد خانه: 24 ساعت یک شبانه‌روز را نشان می‌دهد.
- 4 قسمت زمین بازی: نشان‌دهنده‌ی 4 فصل سال است.
- گردش مهره در زمین: مانند حرکت انسان‌ها در جریان زندگی است.
- برداشتن مهره در پایان هر بازی: به مرگ انسان‌ها و یکی‌یکی کم شدن آن‌ها اشاره دارد.
- 12 خانه در هر طرف زمین: این عدد به 12 ماه سال مربوط می‌شود.
- زمین بازی: در آخر زمین بازی است که آن را به آسمان نسبت می‌دهند.
تجهیزات مورد نیاز برای بازی تخته نرد
در زمان آموزش بازی تخته نرد باید تمامی وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای بازی را در اختیار داشته باشید؛ از جمله‌ی این تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تخته (Board)
این بازی روی تخته‌ای صورت می‌گیرد که از 24 مثلث باریک تشکیل شده است، هریک از این مثلث‌ها با رنگ‌های مجزایی مشخص شده‌اند که به آن‌ها خانه گفته می‌شود و در 4 قسمت 6 تایی تقسیم‌بندی شده‌اند؛ این 4 قسمت به وسیله‌ی یک برآمدگی از جنس خود تخته از یکدیگر جدا شده‌اند که به آن بار می‌گویند. در سمت هر بازیکن 2 قسمت در طرفین بار وجود دارد که آن‌ها را تحت عنوان تخته خانگی و تخته خارجی می‌شناسند.
مهره‌ها (Checkers)
این بازی 30 عدد مهره دارد که به آن‌ها چکرز می‌گویند؛ 15 عدد این مهره‌ها به رنگ سفید یا کرم و 15 عدد دیگر به رنگی مشکی یا قهوه‌ای وجود دارند.
تاس (Dice)
این بازی دو عدد تاس 6 جهته دارد که هرکدام از این جهات یکی از اعداد 1 تا 6 را نمایش می‌دهند؛ در جریان بازی باید جفت تاسها را چرخانده و بریزید و هر دو عدد تاسها را بازی کنید.
تاس ریز (Dice Cups)
هر بازیکن یک عدد تاس‌ریز دارد که به شکل استوانه بوده و یک طرف آن برای ریختن تاسها باز است؛ هر دوی تاسها داخل این تاس‌ریزها به‌خوبی هم می‌خورند و روی تخته ریخته می‌شوند تا بدون تقلب اعداد تاس انتخاب شوند.
مکعب دبل (Doubling Cube)
این مکعب همان‌طور که از نام آن مشخص است یک مکعب دو برابری بوده که 6 طرف دارد و روی هر طرف آن یکی از اعداد 2، 4، 8، 16، 32 و 64 حک شده و ابعادی بزرگ‌تر از تاس معمولی دارد؛ این نکته قابل ذکر است که بدانید از این مکعب در تخته مدرن استفاده می‌شود و در تخته‌ی سنتی کاربردی ندارد. از این تاس برای سه منظور زیر استفاده می‌شود:
- افزایش دادن امتیازها در هر بازی
- شرطی کردن بازی
- امکان تشخیص بازیکنی که آخرین‌بار داو یا دبل داده
در ابتدای بازی این معکب را به‌طوری که عدد 64 آن به سمت بالا باشد روی نوار تخته قرار می‌دهند؛ در جریان بازی هر کسی که احساس کند جریان بازی به نفع او پیش می‌رود می‌تواند با عدد مد نظر داو بدهد؛ برای مثال اگر فکر می‌کنید که بازی به نفع شما در حال پیش رفتن است می‌توانید به‌فرض با عدد 4 داو دهید و اگر حریف شما آن را قبول کند در انتهای بازی امتیازات هر دوی شما در 4 ضرب می‌شود و اگر آن را نپذیرد به این معنی است که باخت را قبول کرده است.
آشنایی با خانه های تخته و نحوه عدد گذاری آن ها
هر تخته از 4 قسمت تشکیل شده که دو قسمت آن در سمت حریف و دو قسمت دیگر در روبروی شما قرار دارد؛ هر قسمت از 6 خانه تشکیل شده که هرکدام شبیه به مثلث هستند؛ نحوه‌ی عددگذاری این خانه‌ها نیز از سمت راست بوده و اگر سمت خودتان به تخته نگاه کنید باید برای هر قسمت از سمت راست اعدا 1 تا 6 را در نظر بگیرید. به این نکته توجه داشته باشید که عددگذاری تنها برای قسمت تخته خانگی شما ضرورت دارد، چراکه باید بعد از اینکه تمام مهره‌هایتان را در آنجا جمع کردید باید نسبت به اعداد تاس و اعداد شماره‌گذاری شده در تخته شروع به خوردن و خالی کردن مهره‌هایتان کنید.
نحوه چیدمان مهره های بازی تخته نرد
از ابتدایی‌ترین مرحله آموزش تخته نرد می‌توان به چیدمان مهره‌ها اشاره کرد که باید مهره‌های هر دو طرف قرینه یکدیگر بوده و در یک سمت تخته 7 مهره و در سمت دیگر 8 مهره قرار گیرد؛ نحوه چیدمان به این شکل است که باید 2 مهره در خانه 24، 3 مهره در خانه 8، 5 مهره در خانه 13 و 5 مهره باقی‌مانده را در خانه‌ی 6 خود قرار دهید.
جهت حرکت مهره‌های شما و حریف باید خلاف یکدیگر بوده و بر اساس این چیدمانی که در بالا ذکر کردیم شما باید خلاف جهت عقربه‌های ساعت و حریف شما باید مطابق با جهت عقربه‌های ساعت حرکت کند. تمام تلاش شما باید در راستای خارج کردن مهره‌هایتان از تخته خانگی حریف و آوردن آن‌ها به تخته خانگی خودتان باشد و هدف اصلی این بازی پرشور نیز همین است.
شروع بازی تخته نرد
برای شروع بازی باید ابتدا هر دو بازیکن تاس بریزند، بازیکنی که عدد بیشتر یا طبق توافق عدد کمتر بیاورد اجازه دارد نحوه چیدمان، رنگ مهره‌ها یا شروع کننده‌ی بازی را مشخص کرده و در نهایت با هر دو عدد تاسها حرکت کند؛ اگر هنگام تاس ریختن بازیکنان هر دو تاس عدد یکسانی را نمایش دهند، باید مجددا تا زمانی تاس ریخته شود که دو عدد متفاوت نشان داده شود. بعد از هربار تاس ریختن باید بازیکن هر دو عدد تاس را با یکدیگر اجرا کند و سپس تاسها را برای حریف در قسمت راست تخته قرار دهد؛ زمانی که در حال تاس ریختن هستید اگر تاسها به بیرون از تخته پرتاب شوند یا به مهره‌ها برخورد کنند باید مجددا تاس بریزید.
قوانین حرکت در بازی تخته نرد
اعداد روی تاسها مشخص می‌کنند که مهره‌ها باید چند خانه حرکت کنند؛ آشنایی با قوانین حرکتی زیر به شما کمک می‌کنند تا یک بازی حرفه‌ای از خودتان به نمایش بگذارید:
- زمانی که تاس می‌ریزید می‌توانید جمع هر دو عدد را با یک مهره حرکت کنید یا دو مهره را با هریک از اعداد تاسها به‌صورت جداگانه حرکت داده و در صورت امکان در قسمت تخته خانگی خود خانه ببندید تا از حرکت راحت و سریع حریف جلوگیری کنید.
- مهره شما نمی‌تواند در یک خانه بسته بشیند؛ خانه بسته به خانه‌ای گفته می‌شود که در آن دو مهره یا بیشتر از دو مهره روی هم وجود داشته باشد.
- اگر در زمان تاس ریختن با دو تاس برابر و به اصطلاح جفت مواجه شدید یعنی می‌توانید آن عدد را 4 بار بازی کنید.
- زمانی که یک مهره به تنهایی در یک خانه باشد به آن تک می‌گویند و در صورتی که اعداد تاس حریف روی آن خانه بشیند می‌تواند مهره تک شما را زده و از بازی خارج کند؛ حال باید آنقدر تاس بریزید تا عدد خالی زمین حریف برایتان بیاید و بتواند در خانه خالی حریف بشینید.
- بازیکن باید به اجبار هر دو عدد تاسها را بازی کند مگر اینکه با بسته بودن خانه امکان حرکت و اجرای تاس برای او فراهم نباشد.
- در ایران شما آزاد هستید که هر تعداد مهره را که می‌خواهید روی هم قرار دهید، اما در انگلستان افراد تنها می‌توانند 5 مهره را در هر خانه روی یکدیگر قرار دهند.
زدن و وارد کردن
همان‌طور که گفتیم امکان زدن یک مهره زمانی وجود دارد که به‌صورت تک در خانه‌ای نشسته باشد، زمانی که مهره‌ی شما یا حریفتان زده می‌شود آن مهره روی بار تخته قرار می‌گیرد و تا زمانی که تاس مناسب و مطابق با خانه‌ی خالی در تخته خانگی حریف را نیاورد نمی‌تواند وارد بازی شده و به پیش رفتن روند بازی خود کمکی کند. به این موضوع توجه داشته باشید که تعداد مهره‌های روی بار شما هرچقدر که باشد باید ابتدا تمامی آن‌ها را در خانه نشانده و سپس بازی را طبق تاس‌هایی که می‌آورید ادامه دهید. در صورتی که تمامی خانه‌های قسمت تخته خانگی حریف شما پر و به اصطلاح بسته باشد شما نمی‌توانید تاس بریزید و باید تا زمان خالی شدن یکی از خانه‌ها نظاره‌گر بازی و تاس ریختن حریف خود باشید.
خارج کردن مهره ها از تخته خانگی
در این قسمت مطلب آموزش بازی تخته نرد حرفه ای شما تکمیل خواهد شد؛ در جریان بازی باید به‌صورت مداوم حواستان باشد که بهترین بازی را با تاس‌های ارائه شده انجام دهید و از زده شدن مهره‌ی خود از سمت حریف پیشگری کرده و بعد از چندین‌بار بازی کردن یاد بگیرید که چه جاهایی باید ریسک کنید و تک بدهید یا چه جاهایی باید سریع خانه ببندید.
زمانی که تمام مهره‌های خود را در جهت موافق با عقربه‌های ساعت یا خلاف جهت آن در قسمت تخته خانگی خود جمع کردید زمان آن فرا رسیده تا مهره‌های خود را از خانه خارج کنید؛ برای اینکار باید در هر نوبت تاس بریزید و دقیقا مطابق با اعداد تاس مهره خالی کنید، برای مثال اگر تاسها اعداد 3 و 5 را نشان می‌دهند باید دقیقا از خانه‌های 3 و 5 درست مطابق با عددگذاری که پیش‌تر به آن اشاره کردیم مهره‌ها را بردارید.
جهت یادگیری بهتر شما لازم است مجددا تکرار کنیم که نحوه‌ی شماره گذاری قسمت تخته خانگی از راست به چپ و از عدد 1 تا 6 است؛ اگر هنگام تاس ریختن به‌طورمثال با اعداد 5 و 6 مواجه شدید اما هیچ مهره‌ای در خانه 6 نداشتید باید تنها مهره موجود در خانه‌ی 5 را بردارید؛ قانون جفت هنگام خالی کردن مهره‌ها نیز کارایی داشته و زمانی که جفت می‌آورید می‌توانید طبق آن 4 بار عدد مورد نظر را بازی کرده یا به همان اندازه مهره از زمین خود خالی کنید.
برنده شدن در بازی تخته نرد و نحوه محاسبه امتیازات
برای تکمیل کردن مبحث آموزش تخته نرد باید با نحوه محاسبه‌ی امتیاز و برد و باخت این بازی نیز آشنایی داشته باشید که به 3 شکل زیر صورت می‌گیرد:
- اگر شما و حریفتان به‌صورت هم‌زمان در حال خالی کردن مهره‌هایتان باشید و یکی از شما زودتر اینکار را انجام دهد برنده بازی شده و یک امتیاز با عنوان برد معمولی دریافت می‌کند.
- حال تصور کنید که زودتر از حریفتان قبل از اینکه او بتواند حتی یک مهره‌ی خود را از بازی خارج کند تمام مهره‌هایتان را خالی کرده‌اید، در این صورت شما برنده بازی هستید و با مارس کردن حریف 2 امتیاز دریافت می‌کنید.
- یک حالت برد دیگر هم وجود دارد که در این حالت شما 3 امتیاز دریافت می‌کنید؛ چراکه حریف در حالی که شما تمامی مهره‌هایتان را خارج کرده‌اید، همچنان یک یا چندین مهره در قسمت تخته خانگی شما دارد که به این حالت سگ مارس یا مارس سیاه می‌گویند.
5 ترفند عالی برای برنده شدن در بازی تخته نرد
همان‌طور که گفتیم برای برنده شدن در این بازی شانس هم به میزان قابل توجهی تاثیر داشته و تعیین‌کننده‌ی برد و باخت شما خواهد بود؛ اما با تمام این تفاسیر می‌توانید با تکیه بر یک سری ترفندها احتمال و شانس برد خود را افزایش دهید. این ترفندها شامل موارد زیر می‌شوند:
- بررسی دقیق بازی
- تحت فشار قرار دادن حریف
- جلوگیری از احساساتی شدن و دخالت واکنش‌های عاطفی
- برنامه‌ریزی درست برای حرکت دادن مهره‌ها
- آموزش تخته نرد حرفه‌ای، تمرین مداوم و کسب تجربه
جمع بندی
آموزش تخته نرد به تمرکز بیشتر ذهن شما کمک کرده و جلوی تنبلی آن را می‌گیرد؛ همان‌طور که گفتیم این بازی دو نفره بوده و برخلاف تصوری که از آن دارید شور و هیجان فوق‌العاده‌ای را در طرفین بازی بیدار می‌کند. تمام سعی ما در این مقاله این بود که نحوه آموزش بازی تخته نرد را به شیواترین شکل ممکن به شما ارائه کنیم تا اوقات خوشی را در کنار هم‌بازی‌هایتان سپری کنید؛ اگر تابه‌حال بازی تخته نرد را امتحان نکرده‌اید حتما آن را تجربه کرده و سرگرمی مورد نیاز بدن خود را به رگ‌هایتان تزریق کنید.
بیشتر بخوانید:
مطالب مرتبط
