راهنمای کامل میناکاری روی سفال
زمانی که هنر، ظرافت، زیبایی و اصالت دست به دست یکدیگر دهند، اثری خلق می‌شود که چشم را نوازش داده و به روح آرامش می‌بخشد. ایرانیان باستان این مسئله را با جان و دل شناخته و با درآمیختن این موارد، جلوه‌هایی متفاوت از هنر را به نمایش گذاشته‌اند که بخشی از آن در مراحل میناکاری بر روی سفال، تجلی پیدا کرده است. بسیاری از افراد از گذشته تا کنون با آموزش میناکاری روی سفال به یکدیگر، این هنر اصیل را سینه به سینه به دست مردمان این زمان رساندند؛ امروزه این هنر طرفداران بسیار زیادی در سرتاسر جهان پیدا کرده و مردم بی‌‌شماری از این دست‌سازه‌های زیبا که با گذشت زمان با عناصر دیگری همچون مس و سرامیک ترکیب شده، برای استفاده روزمره و یا دکور منزل خود استفاده می‌کنند. تولید ظروف میناکاری سفالی فرایند پیچیده‌ای ندارد و افراد می‌توانند با رعایت نکات، اصول اولیه تهیه این ظروف و به کارگرفتن ذوق و سلیقه خود، به راحتی یک طرح دلنشین و چشم‌نواز بسازند. درواقع می‌توان با مطالعه منابع در دسترس، طرحی زیبا و به یاد ماندنی خلق کرد.
تاریخچه میناکاری بر روی سفال
همان‌گونه که در ابتدا بیان شد میناکاری یکی از هنرهای اصیل ایرانی است که قدمتی بالغ بر 5 هزارسال دارد و افراد بسیاری از آن زمان تا به امروز از این هنر ارزشمند بهره برده و صنایع دستی جذاب ایرانی را به مردم جهان معرفی کرده‌اند. همچنین باید گفت که این ظروف الهام گرفته از آسمان آبی هستند و میناکار با استفاده از رنگ‌های لعاب‌دار بر پیکره بی رنگ سفال نقش آسمان می‌زند. این سازه که با درآمیختن عناصر مختلف از جمله آتش، خاک و چاشنی هنر نقاشی، جذابیت‌های بصری زیادی ایجاد می‌کند؛ با نام لعاب برجسته نیز شناخته می‌شود؛ این هنر در زمان هخامنشیان ابداع شده و در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسیده است. در زمانه ما افراد زیادی با آموزش میناکاری روی سفال به دیگران، این هنر اصیل را به سایر ممالک و کشورها معرفی کرده‌اند. در دوره‌های گوناگون از مواد اولیه مختلفی برای تولید این محصول استفاده می‌کردند، اما امروزه میناکاری بر روی مس رواج بیشتری دارد، البته با این‌همه اصالت ظروف سفالی، غیرقابل انکار بوده و افراد زیادی با بهره بردن از نکات مهم میناکاری روی سفال، تجربه‌ای جدید در تولید این محصولات رقم می‌زنند. شما میتوانید برای سفارشبشقاب میناکاری با بهترین قیمت از سایت ما اقدام کنید.
نکات مهم برای میناکاری روی سفال
در تولید هر یک از صنایع دستی ایرانی، می‌توان تجربه‌ای متفاوت و خاطره‌انگیز را به دست آورد. انجام میناکاری روی سفال نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای شروع به کار در این حوزه باید با در نظر گرفتن نکات مهم، دست به کار شد و گام به گام مراحل را پشت سر گذاشت تا در نهایت آموزش میناکاری روی سفال به خوبی صورت بگیرد و سازه‌ای شگفت‌انگیز ساخته شود. به این منظور، آشنایی با مراحل میناکاری روی سفال اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند در نتیجه کار تاثیرات بسیار چشم‌گیری داشته باشد. از جمله مراحل ساخت ظروف میناکاری سفالی عبارت‌اند از:
تهیه لوازم مورد نیاز
برای انجام هر کاری باید در ابتدا لوازم و تجهیزات مورد نیاز آن را فراهم کرد تا فرایند تولید راحت‌تر و دلنشین‌تر پشت سر گذاشته شود. انجام میناکاری روی سفال نیز به ابزارهایی نیاز دارد که پیش از شروع فرایند میناکاری باید آن‌ها را تهیه کرد؛ از جمله این تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سفال خام
- لعاب و پودر لعاب
- پمپ مخصوص
- قلمو
- مداد کپی
- شابلون میناکاری
- سمباده و... .
البته باید در نظر داشت که تهیه این مواد اولیه تنها برای شروع کافی بوده و نیاز فرد را برطرف می‌کنند، هرچند که تهیه محصولات باکیفیت می‌تواند تاثیر قابل توجهی در بالا بردن کیفیت نهایی کار داشته باشد.
سمباده کشی ظرف سفالی
پس از تهیه ظرف سفالی خام و باکیفیت باید با استفاده از یک سمباده مخصوص، سطح ظرف را به خوبی صاف و صیقلی کرد. درواقع، شکل دادن و قرار دادن ظروف سفالی در کوزه به جهت پخت، ممکن است موجب بروز ناهمواری‌های و برجستگی‌هایی بر روی بدنه ظرف شود. بنابراین در اولین مرحله آموزش میناکاری روی سفال باید با بهره بردن از سمباده به خوبی این نواقص را برطرف کرد تا امکان کشیدن نقش‌های زیبا برای طراح فراهم باشد. در نظر داشته باشید که انجام این‌کار، نیازمند دقت بسیار زیادی است و جهت سمباده کشیدن نباید رفت و برگشتی باشد، به عبارتی، سمباده باید به آرامی و در یک جهت کشیده شود تا سطحی صاف و یکدست را فراهم کند؛ در غیر این‌صورت سطح ظرف با خطوط نازیبا پوشیده می‌شود و نتیجه دور از انتظار خواهد بود.
تقسیم بندی ظرف
پس از فرایند سمباده‌کشی، باید با دقت، مرکز ظرف را پیدا کرده و با استفاده از یک مداد، آن را تقسیم‌بندی کرد. پیدا کردن نقطه مرکزی برای داشتن طرحی زیباتر اهمیت بسیاری دارد. به عنوان مثال، در تقسیم‌بندی یک بشقاب تخت به راحتی می‌توان مرکز آن را یافته و تقسیم‌بندی را به سادگی انجام داد. البته باید در نظر داشت که بعضی از ظروف ظاهر ناهمواری دارند و با کمک شابلون‌های مخصوص می‌توان مرکز آن‌ها را تخمین زد و قسمت‌بندی را به نحو احسنت، به پایان رساند.
شابلون زدن و سیاه قلم
در این مرحله از آموزش میناکاری روی سفال لازم است تا فرد طرح‌های مورد نظر خود را از شابلون جدا نموده و بر روی هر قسمت از ظرف سفالی که انتخاب کرده، قرار داده و با فشار دست، از اتصال آن به سطح کار، اطمینان حاصل کند. مرحله سیاه قلم ظرافت بیشتری می‌طلبد، بنابراین باید در انجام این‌کار دقت بیشتری به خرج داد. به این منظور لازم است تا با پمپ مخصوص، سیاه قلم را در نقاطی که با استفاده از شابلون مشخص شده‌اند، کشید. دقت داشته باشید که هر چه خطوط سیاه قلم ظریف، صاف و بدون لرزش کشیده شوند، طرح نهایی جلوه بیشتری داشته و چشم‌نوازتر خواهد بود.
لعاب کاری
یکی از مهم‌ترین مراحل میناکاری روی سفال، قسمت لعاب‌کاری است. در این بخش بهتر است فرد از رنگ‌هایی استفاده کند که با یکدیگر سازگاری دارند؛ پس از آماده کردن لعاب می‌توان آن را درون پمپ مخصوص ریخته و با سوزن مخصوص لعاب‌زنی، فرایند رنگ آمیزی طرح‌ها را آغاز کرد. فشردن بیش از حد سوزن به سطح کار، چندان ایده مناسبی نیست و نتیجه را برخلاف انتظار فرد رقم خواهد زد، بنابراین از فشار دادن سوزن به سطح کار خودداری نمایید.
گذاشتن ظرف درون کوره
آخرین مرحله آموزش میناکاری روی سفال مربوط به قرار دادن ظرف میناکاری شده در کوره است. پس از فرایند لعاب‌کاری، سفالگرها ماده‌ای را بر روی ظروف می‌پاشند تا سطح آن ضد آب شده و آن را درون کوره‌ای با دمایی بالغ بر 900 درجه قرار می‌دهند. نوع لعاب، ارتباط مستقیمی با مدت زمان قرارگیری ظرف در کوره دارد و بر این اساس مراحل پخت در 3 دسته نرم، متوسط و سخت تقسیم‌بندی می‌شود. جهت خرید محصولات میناکاری میتوانید از کارشناسان مجرب تیم زاوش کمک بگیرید.
سخن پایانی
میناکاری روی سفال یکی از اصیل‌ترین هنرهای ایرانی به شمار می‌رود که ریشه در تاریخ 5 هزار ساله ایران زمین دارد و از آن زمان تا به امروز، آموزش میناکاری روی سفال رواج بسیاری داشته و افراد با درآمیختن هنر و ظرافت، صنایع دستی زیبایی را ساخته‌اند. مراحل میناکاری روی سفال باید گام به گام و مرحله به مرحله پیش برود تا اثری شگفت‌انگیز را خلق کند. درواقع تهیه لوازم مناسب، سمباده‌کشی، تقسیم‌بندی، شابلون زدن،سیاه قلم، لعاب‌کاری و درون کوره قرار دادن ظرف سفالی از نکات مهم میناکاری روی سفال محسوب می‌شوند و در کنار یکدیگر طرحی بسیار جذاب خلق می‌کنند.
سوالات متداول
آیا میناکاری روی سفال جزء صنایع دستی ایران محسوب می‌شود؟
بله، میناکاری در زمان هخامنشیان ابداع شده و قدمتی 5 هزارساله دارد. این هنر در دوره ساسانیان به شکوفایی رسید و در جهان شناخته شد.
تجهیزات مورد نیاز برای میناکاری روی سفال چیست؟
سفال خام، شابلون میناکاری، سیاه قلم، سمباده، پمپ مخصوص، لعاب و پودر لعاب، قلمو و... از جمله تجهیزات مورد نیاز برای میناکاری روی سفال محسوب می‌شوند.
بهترین روش برای سمباده‌کشی ظرف سفالی چیست؟
برای سمباده‌کشی ظرف باید با استفاده از سمباده مخصوص و کشیدن آن در یک جهت ظرف را صیقلی کرد؛ سمباده‌کشی به صورت رفت و برگشتی، خطوط نازیبایی روی ظرف ایجاد می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مراحل میناکاری روی سفال چیست؟
لعاب‌زنی بر روی سفال یکی از مهم‌ترین مراحل میناکاری به شمار می‌رود و در حین انجام آن باید دقت بسیار زیادی به خرج داد.
مقالات مرتبط:
مطالب مرتبط
