فهرست مطالب:
مقدمه
شهر اصفهان که در سفر به ایران باید از آن دیدن کرد، به واسطه فرهنگ و تاریخ و صنایع دستی بیمثالش، یکی از بهترین شهرهایی است که می توانید سوغاتی های متنوعی را در آن خریداری کنید.
به بیان دیگر، سوغات و صنایع دستی اصفهان در بین تمام کشورهای جهان مشهور و منحصر به فرد هستند. برای آشنایی بیشتر با این سوغات و صنایع دستی، با ما همراه باشید.
شهر اصفهان که در زبان عامیانه به نصف جهان معروف است، جدا از تاریخ و معماری باشکوه، همواره به خاطر فرهنگ غنی و آثارهنر برجسته اش شهرت بسیار دارد و به عنوان شهر صنایع دستی جهان به ثبت رسیده است.
امروزه هنرمندان و صنعتگران اصفهانی بسیاری را می بینیم که در کارگاه های سنتی به تولید صنایع دستی گرانبها می پردازند و آثار هنری خود را در بازار عرضه می کنند.
یکی از بهترین مکان ها برای خرید سوغاتی و صنایع دستی در اصفهان، میدان نقش جهان ثبت شده در یونسکو است که از شاخص ترین میدان های تاریخی و معروف ترین جاذبه اصفهان به شمار می رود.
ذوق، هنر و پشتکار صنعتگران اصفهانی باعث شده است که سوغات و صنایع دستی این شهر به غیر از طرفداران داخلی، گستره وسیعی از مسافران، گردشگران و علاقه مندان خارجی را نیز در خود جای دهد.
صنایع دستی اصفهان را می توان در انواع مختلف و متنوعی مشاهده کرد؛ این در حالی است که برخی آنها در مقایسه با دیگر آثار، از شهرت بیشتری برخوردار بوده و طرفداران بسیار دارند. از این رو در بخش زیر به معرفی برجسته ترین سوغات و صنایع دستی اصفهان خواهیم پرداخت.
قالی بافی با پیشینه ای کهن، مهم ترین هنر و صنعت قابل توجه در بسیاری از شهرهای ایران مانند تبریز، کاشان، قم و اصفهان است.
مهم ترین و مجلل ترین سوغات اصفهان، فرش دستباف آن است. فرش ایرانی و هنر بافندگی اصفهان در سراسر جهان منحصر به فرد و بی نظیر است.
فرش های اصفهان از طرحهای فوقالعاده، کیفیت بالا و رنگ های چشم نواز برخوردار هستند. از جمله طرح های زیبا در این فرش ها را می توان مارپیچهای تابیده و نقش گل معروف شاه عباسی (زنبق) نام برد.
سفره و پارچه های قلم کار یکی از صنایع دستی اصلی اصفهان است که از زمان مغول ها در اصفهان تولید میشود. این هنر شامل چاپ نقوش و طرح های زیبا روی پارچههای نخی یا کتانی، با استفاده از مهرهای چوبی تراشیده شده با دست است.
طرح های استفاده شده در سفره و پارچه های قلم کار شامل انواع بته جقه، گل و بته، کتیبه ها، نقوش مینیاتوری، نقوش حیوانات، مناطق تاریخی و غیره می باشد.
از سفره و پارچه های قلم کاری در تولید انواع رومیزی، روتختی، کیف و ساک دستی، پیراهن و یا در طراحی دکوراسیون منزل به عنوان پرده یا کوسن استفاده می شود.
استفاده از سفره های قلم کاری به عنوان رومیزی می تواند حال و هوای سنتی و خاصی را در منازل و محافل شما ایجاد نماید. این رومیزی ها معمولا در سایزهای مختلف چهار گوش و گرد تولید و عرضه می گردد.
سفره و کیف های دستی قلمکاری شده قابل شستسشو می باشند. شما به راحتی می توانید آن ها را با آب سرد بشویید. البته بهتر است برای شستشو از پودر استفاده نکنید.
جنس این پارچه ها از کتان و تمام پنبه است که در صورت لک دار شدن بهتر است سریعا شسته شود که اثری از آن بر روی سفره یا ساک دستی شما نماند.
کیف های قلم کاری برای مسافرانی که به دنبال هدایای تبلیغاتی و سوغاتی های سبک و فانتزی هستند، انتخابی بسیار دقیق می باشد.
همچنین به دلیل ظاهر زیبا و سنتی کیف دستی های قلم کاری، می توان از آنها به عنوان نگهدارنده برای قرار دادن دیگر صنایع دستی خریداری شده مانند انواع ظروف و تابلو استفاده کرد و جذابیت خرید را چندین برابرنمود.
از دیگر مزیت های این کیف ها امکان استفاده از آن ها به مدت چند سال می باشد. ناگفته نماند استفاده از کیف های قلمکاری برای خرید و جایگزین شدن آن با پلاستک و نایلون کمک شایانی به حفظ پایداری محیط زیست می کند.
نگارگری یا مینیاتور، شاخه ای وسیع از هنر است که ریشه در ایران باستان دارد. به بیان دیگر، مینیاتور، نقاشی ظریف و هنرمندانه ای است که در آن تصاویر باستانی و عرفانی خلق می شود.
این هنر شامل سبکهای مختلفی مانند مکتب تبریز، مکتب شیراز و مکتب اصفهان است که به عنوان نقطه اوج نقاشی ایرانی شناخته میشود.
امروزه اصفهان یکی از مراکز نگارگری ایران است که می توان آثار زیبایی را که توسط صنعتگران اصفهانی در این رشته خلق شده اند، در این شهر مشاهده کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند نقاشی مینیاتور از چین وارد ایران شده است، اما با تلاش هنرمندان، سبک ایرانی این هنر جایگاهی بالاتر از مینیاتور چینی در جهان دارد و یکی از بهترین سوغات و صنایع دستی اصفهان به شمار می رود.
میناکاری یکی از ارزشمندترین هنرهای زیبا در استان اصفهان است که در آن اشیای مسی، طلایی و نقره ای مانند گلدان و بشقاب، با لایه ای از لعاب مخصوص پوشانده و پخته می شود.
این لعاب معمولاً به رنگ آبی یا آبی فیروزهای است که با نقوش بسیار ظریف گلها تزیین می گردد.
میناکاری روی مس رایج ترین و پرفروش ترین نوع میناکاری است. امروزه روی ظروف سفالی نیز میناکاری انجام می شود که با وجود رنگ ها و طرح های متنوع، سلیقه های مختلفی را پوشش می دهد.
جالب است بدانید قدمت این هنر به پنجاه هزار سال پیش باز می گردد که در طول سالیان دراز، توسط هنرمندان اصفهانی رونق گرفته است.
ظروف میناکاری قابل شستشو هستند پس به راحتی می توانید در پذیرایی های خود از مهمان ها از این ظروف زیبا و اصیل استفاده کنید.
این ظروف حساس به ضربه هستند و در صورتی که ضربه ای به آن ها وارد کنید ممکن است لعاب آن به اصطلاح لب پر بشود پس مواظب باشید که آن ها را از دسترس کودکان خود دور نگه دارید.
از روش های مختلف میناکاری می توان به مینای مجلسی، مینای نقاشی، مینای خاتم کاری، مینای برجسته، مینا مشبک و مینای شکری اشاره کرد.
نمونه های متنوعی از ظروف میناکاری شده وجود دارند که از آن جمله می توان بشقاب و گلدان میناکاری، ساعت دیواری میناکاری و تندیس های میناکاری را نام برد.
پس از کار با سنگ و گل، مردم به ساختن ظروف با مس روی آورد. مسگری یکی از قدیمی ترین سوغات و صنایع دستی ایران است که قدمتی حدود پنجاه هزار سال دارد. اوج این هنر در ایران به دوران سلجوقیان برمی گردد.
گفته می شود که چون مس در طبیعت فراوانتر از فلزات دیگر و به دست آوردن آن آسانتر است، گذشتگان به ظروف مسی روی آوردند. در حال حاضر بسیاری از مردم از ظروف مسی برای پخت و پز یا تزئین خانه خود استفاده می کنند.
نمونه های رایج و پرکاربرد این ظروف عموما قابلمه مسی، کتری مسی، قهوه جوش مسی، تابه مسی،سینی مسی، فنجان مسی و پارچ مسی هستند.
بازار مس اصفهان یکی از بهترین مکان ها برای تهیه ظروف مسی کاربردی و تزیینی است.
بیشتر بخوانید: صنایع دستی مسی
یکی از مشهورترین صنایع دستی ایران، هنر فیروزهکاری اصفهان است که در آن سنگ های فیروزه کوچک در طرحهای مختلف روی ظروف فلزی از جمله نقره ای، مسی و برنجی کنار هم قرار میگیرند و جذابیت بسیاری را ایجاد می کنند.
هنرمندان فیروزه کار اصفهانی، بیشتر از ظروف مسی برای خلق آثار منحصر به فرد خود استفاده میکنند.
در این صنعت دست ساز، هر چه فاصله فیروزه های کار شده روی سطوح فلزی ظروف کمتر و نظم کار بیشتر باشد، اثر هنری تولید شده با ارزش تر است.
از نمونه های زیبا و پرفروش صنایع دستی فیروزه کوب می توان به گلدان وسنبلدان فیروزه کوب، قندان و شکلات فیروزه کوب، آجیل خوری فیروزه کوبی، سنگاب فیروزه کوب، شیرینی خوری فیروزه کوب، کشکول فیروزه کوب، سرویس های فیروزه کوبی، تنگ فیروزه کوب، آینه و شمعدان و لاله فیروزه کوبی، کاسه و بشقاب فیروزه کوب اشاره کرد که همگی در فروشگاه صنایع دستی اصفهان زاوش قابل مشاهده و خرید هستند.
بیشتر بخوانید:آموزش فیرزوه کوبی
شهر اصفهان جایگاه ویژه ای در صنایع دستی فلزی دارد. بدون شک با قدم زدن در بازار صنایع دستی اصفهان، صدای اصابت چکش به اجسام مسی را شنیده اید.
قلم زنی به هنر کنده کاری نقوش زینتی بر روی اشیاء فلزی از جمله مس، طلا، نقره و برنج به کمک قلم و ضربهی چکش اشاره دارد که از پیشینه ای کهن برخوردار است.
صنایع دستی قلمزنی اصفهان بسیار متنوع هستند؛ برای نمونه تابلو قلم زنی طرح گل و مرغ با قاب خاتم یکی از زیباترین صنایع دستی قلم زنی روی مس است که در فروشگاه زاوش با سایزهای مختلف تولید و به علاقمندان ارائه می گردد.
یکی از اصیل ترین و نفیس ترین صنایع دستی اصفهان خاتم کاری است که قدمت آن به زمان صفویه باز می گردد.
هنرخاتم کاری شبیه به کاشی کاری است اما در آن سطوح چوبی یا مسی را با قطعات ریزو اشکال هندسی منظم، که از مواد اولیه چوب، استخوان و فلز ساخته شده اند، تزیین کرده و آثار ماندگار و چشم نوازی را خلق می کنند.
چوب های مورد استفاده در فرایند ساخت خاتم عموما از نوع عناب، افرا، پرتقال، فوفل، گردو، آبنوس و غیره است که هر کدام به رنگ طبیعی خود و با توجه به زیبایی و استحکامشان برای مقاصد خاصی استفاده می شوند.
چوب ها معمولا دارای رنگ های سفید، زرد، مشکی و سایه های مختلف قهوه ای هستند.
در خاتم کاری صنایع دستی اصفهان، نقوشی چون طاقی، ابری دو دوری، نقش تو گلو سبز، طرح عالم رز، پره واری شمسه دار، نقش پره واری بغل شش سیمی، طرح هشت و چهار ترنج اجرا می شود.
نحوه قرارگیری مثلث های خاتم و نداشتن فضای خالی بین آنها و همچنین رعایت اصول تقارن از ویژگی های محصولات خاتم است. تفاوت در نوع چوب و چسب های به کار رفته در ظروف و اجسام خاتم کاری شده در کیفیت اثر نهایی تاثیر بسزایی دارد.
از ترکیب فلز مس و خاتم صنایع دستی زیبایی از قبیل انواع گلدان، تنگ، سنبلدان، قندان، شکلات خوری، آجیل خوری، آینه و شمعدان تولید و عرضه می شوند.
خلاقیت و نوآوری هنرمندان اصفهانی موجب به وجود آمدن تنوع بالا در این ظروف زیبا شده است. در واقع انعطاف پذیر بودن فلز مس نسبت به دیگر فلزات از دلایل انتخاب این فلز بهعنوان متریالی مناسب برای خاتم کاری است.
روال کار در هنر خاتم کاری روی مس بدین صورت است که ابتدا ظروف مسی در سایزهای مختلف برای فرایند خاتم کاری آماده و پس از آن قطعات خاتم برای اجرای فرایند خاتم کاری با دستان صنعتگر بر روی آنها چسبانده می شوند. این قطعات باید از نظر طرح، اندازه و رنگ منظم باشند.
خاتم کاری روی چوب ارزش و جلوه بصری فرآورده های چوبی را افزایش می دهد. جعبه دستمال کاغذی خاتم، جاکارد و چنگال خاتم، سطل خاتم، جعبه دمنوش و شکلات خوری خاتم از پر مخاطب ترین محصولات خاتم کاری بر روی چوب هستند.
تخته نرد و شطرنج خاتم کاری نیز از شاهکارهای هنری خاتم کاری روی چوب است که امروزه طرفداران خاص خود را در داخل و خارج کشور دارد.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید تخته نرد خاتم با کیفیت مناسب
هنر کاشی کاری ایران به 1500 سال قبل از میلاد برمی گردد. با معرفی اسلام به عنوان دین و توسعه معماری ایرانی-اسلامی، هنر کاشی کاری، در ایران به اوج خود رسید.
کاشی کاری و کاشی سازی یکی از هنرهای دستی مرسوم اصفهانیان است و کارگاههای متعدد کاشی سازی و هنرمندان کاشی کار زیادی در این شهر وجود دارد.
ساخت کاشی کاری در واقع هنر ادغام و مونتاژ کاشیهای رنگارنگ با طرحها و نقشهای متنوع است که ظاهری زیبا را به وجود می آورد.
قدیمیترین کاشیهای ایران کاشی های فیروزه ای اصفهان است که برای تزیین کتیبههای تاریخی بر روی منارههای دوران سلجوقی استفاده میشدند.
در دوران صفویه هنر کاشی کاری به اوج کاربردش رسید به گونهای که هنوز هم آثار کاشی کاری زمان شاه عباس که در اصفهان انجام میشد، از لحاظ کیفیت و ترکیب رنگ بی نظیرند. نمونهای از این کاشی کاری در مسجد شیخ لطف الله در اصفهان، زیباترین اثر هنری دنیاست.
امروزه صنایع دستی و سوغات کاشی کاری از جمله تابلوهای کاشی کاری شده، قاب عکس ها و آینه ها راه خودشان را به دیوار منازل باز کرده اند. استفاده از تصویری خوشرنگ و با کیفیت و متناسب با طراحی داخلی، برای چیدمان محل زندگی یا محیط کارتان بسیار تاثیرگذار است.
به دلیل تنوع در انواع کاشی و سرامیک، تابلوهای کاشی کاری مدل های متنوعی دارند. مدل پرسلانی، گرانیت و چاپی از رایج ترین آنها می باشند. لازم به ذکر است که قیمت این صنایع دستی به مدل، جنس و ابعاد آنها بستگی دارد.
سوزن دوزی یکی از صنایع دستی استان اصفهان است که قدمت آن به قبل از دوره صفویه می رسد.
تزیین سطح پارچه های ساده با استفاده از نخ های مختلف (معمولا ابریشم و پشم) در رنگ های متنوع به کمک سوزن و قلاب، تعریف هنر زیبای سوزن دوزی است. این هنر دست ساز و زیبای اصفهانی به دو قسمت گندم دوزی و گل دوزی تقسیم می شود.
برای سوزن دوزی ابتدا طرح مورد نظر روی پارچه مشخص و در نهایت با نخ و سوزن گلدوزی می شود. از جمله محصولاتی که با هنر سوزن دوزی تزیین می شود را می توان انواع قالیچه، زیر لیوانی، رومیزی و غیره نام برد.
در ایران انواع مختلفی از سوزن دوزی وجود دارد که از جمله آن ها می توان به بلوچ دوزی، ابریشم دوزی، نقده دوزی، پولک دوزی، شماره دوزی، سرمه دوزی، کمند دوزی، ممقان دوزی، سکمه دوزی، خامه دوزی، منجوق دوزی، گلابتون دوزی، پته دوزی و پیله دوزی اشاره کرد.
خواستگاه هنر نقره و ملیله کاری در اصفهان است و هنرمندان فراوانی در این شهر مشغول فعالیت هستند.
آثار ملیله کاری از کنار هم قرار دادن اشکال منظم اسلیمی وار که از مفتول ها و نوارهای نقره ساخته شده اند، به دست می آید. از نقشهای معمول ملیله کاری می توان به بته جقه، ریزه جقه، برگ فرنگ، برگ، غنچه، پیچ، جفت پیچ، پیچک و سه چشمه اشاره کرد.
اشیای زینتی مانند گردنبند، سنجاق سینه، زنجیر، گوشواره، گیره، انگشتر و ظروف پذیرایی و تزیینی مانند سینی، بشقاب، شکلات خوری، شیرینی خوری، گلدان و گلاب پاش از نمونه های پر طرفدار صنایع دستی ملیله به شمار می روند.
فلز مس در ترکیب با رنگهای مختلف و نقش و نگارهای ایرانی، منظرهای چشمنواز و زیبا را ایجاد میکند. در حال حاضر اصفهان قطب تولید این نوع از صنایع دستی حساب می آید.
هنر مس و پرداز همان هنر پیاده سازی طرحها و رنگآمیزی آنها روی فلز مس و برگرفته از هنر میناکاری است. یکی از مهم ترین تفاوت های ظروف مس و پرداز با ظروف میناکاری استفاده از پلی استر در این ظروف به جای کوره کردن و پختن رنگ آن است.
مهمترین طرحهای به کار رفته در این هنر گل و مرغ و اسلیمی و بیشترین رنگ استفاده شده، آبی فیروزهای و لاجوردی است.
به منظور ماندگاری و عدم آسیب دیدگی این محصولات هنری بهتر است فلز مس مورد استفاده ضخیم و از مقاومت نسبتاً بالایی برخوردار باشد.
ظروف مس و پرداز دارای تنوع بسیاری هستند که میتوان آنها را برای تزیین یک مکان به منظور انتقال حس زیبایی استفاده کرد.
از پرمخاطب ترین صنایع دستی مس و پرداز می توان به گلدان مس و پرداز، شکلاتخوری مس و پرداز، شیرینی خوری مس و پرداز، قندان مس و پرداز و قابلمه مس و پرداز اشاره کرد.
صنایع دستی الماس تراش از جمله هنرهای جدید صنایع دستی ایرانی است که در شهر اصفهان پا به عرصه ی ظهور گذاشته است. این هنر ریشه در هنر سنتی حکاکی دارد.
صنایع دستی حکاکی شده الماس تراش، محصولاتی هستند که بواسطه الماس تراشیده شده و با اشکال مختلف تزیین شدهاند.
هنر الماس تراش به صورت خلاقانه ای با هنر مینا کاری و خطاطی ایران در آمیخته است و محصولات زیبا و چشم نوازی را تولید و عرضه می کنند.
آینه الماس تراش، شکلات خوری و قندان الماس تراش، آجیل خوری الماس تراش، سنگاب الماس تراش، گلدان الماس تراش، سطل و جا دستمال کاغذی الماس تراش و قلیان الماس تراش از آثار زیبای این هنر دستی به شمار می روند.
خوشنویسی هنر نوشتن زیبا و خلاقانه است که اغلب از خطوط مختلف برای ایجاد حروف و کلمات جذاب بصری استفاده می شود. اصفهان در تمام اعصار و دوره های تاریخی مرکز خوشنویسی ایران بوده است.
این شهر خانه خوشنویسان متعددی از جمله میرعماد حسنی و عبدالمجید طالقانی می باشد که در گسترش این رشته نقش بسیار داشته اند.
از تلفیق هنر خوشنویسی با سایر هنر ها و صنایع دستی، اثار بسیار زیبایی پدید آمده است.
به عنوان مثال تلفیق هنر خطاطی با کاشی کاری، کتیبه های زیبایی را در داخل مکان های مذهبی مانند مساجد و تکایا ایجاد کرده که چشم هر بیننده ای را محصور خود می کند.
همچنین بشقاب های میناکاری و خطاطی از دیگر نمونه های منحر به فردی هستند که امروزه در بسیاری از منازل و مکان ها یافت می شود و جلوه زیبایی را به هر مکانی می دهد .
به غیر از صنایع دستی هنری در شهر اصفهان، سوغات خوراکی از جمله گز، پولکی و سوهان نیز از شهرت بسیاری در داخل و خارج کشور برخوردار است.
گز شیرینی سنتی اصفهان است که با شیره گیاه محلی کمیاب به نام گزنگبین تهیه و با مغزهایی مانند بادام و پسته مخلوط می گردد.
سوهان از شیرینی های سنتی فوق العاده خوشمزه است که در ساخت آن عسل و کره حیوانی استفاده می شود و از نظر طعم، بافت و شکل ظاهری، متفاوت از سوهان قم است. سوهان اصفهان به علت محتوای چربی کمتر، ماندگاری بالاتری نسبت به سوهان قم دارد.
پولکی اصفهان یکی از معروفترین سوغاتهای ثبت شده اصفهان و شبیه به نبات است که به جای قند در کنار چای مصرف میگردد. این شیرینی به صورت قطعات کوچک، گرد و نازک تهیه می شود و به دلیل همین شکل ظاهری، به آن پولکی می گویند.
زمانی که قصد خرید یک اثر هنری را دارید قطعا نکته ای که برای شما مورد اهمیت است ماندگاری و کیفیت آن محصول است. آثارو صنایع دستی مختلف با توجه به نوع و کیفیت متریال به کار رفته در آنها از قیمت های متفاوتی برخوردار می باشند.
شما می توانید برای دریافت قیمت و آگاهی از کیفیت کار صنایع دستی اصفهان، با کارشناسان در بخش فروش از فروشگاه زاوش تماس برقرار نموده و اطلاعات مورد نیازتان را دریافت نمایید.
فروشگاه های زیادی به صورت حضوری و آنلاین در زمینه خرید و فروش صنایع دستی در اصفهان فعال هستند اما اطمینان از کیفیت و مرغوبیت کالاهای تولیدی و ضمانت موجود بر روی آنها، از جمله فاکتورهایی است که انتخاب فروشگاه ها برای خرید را محدود می کند.
فروشگاه زاوش از جمله فروشگاه های ارائه دهنده صنایع دستی در اصفهان است که محصولات را با کیفیت بالا به همراه ضمانت نامه در اختیار شما قرار خواهد داد.
شما می توانید بصورت 24 ساعته از طریق سایت با آدرس https://zavoshhc.com و یا در ساعت های کاری از طریق مراجعه حضوری به فروشگاه، اقدام به خرید محصولات بفرمایید.
اصفهان مهد هنر و فرهنگ ایران از گذشته تا به امروز است. غرفه های سوغات و صنایع دستی اصفهان همه ساله جزو پر رفت و آمدترین و پرطرفدارترین غرفه های نمایشگاهی هستند.
از برجسته ترین آثار صنایع دستی اصفهان می توان به فرش بافی، پارچه های قلم کاری، نگار گری، خاتم کاری، میناکاری، مسگری، فیروزه کوبی، سوزن دورزی، قلم زنی، ملیله کاری، کاشی کاری و خوشنوسی اشاره کرد.
اگر به دنبال خرید سوغات صنایع دستی در اصفهان هستید، به بازارهای قدیمی بروید یا از فروشگاه های آنلاین صنایع دستی که محصولات دست ساز را تضمین می کنند خرید کنید.
فروشگاه صنایع دستی اصفهان زاوش از جمله معتبرترین فروشگاه های مستقر در اصفهان است که به صورت حضوری و آنلاین در زمینه خرید و فروش صنایع دستی به شما علاقمندان خدمات لازم را ارائه می دهند.