معرفی برترین و برجسته ترین اساتید قلم زنی ایران
قلمزنی یکی از شاخه‌های مهم صنایع دستی ایران است، در این هنر با حکاکی بر روی فلزاتی همچون مس، نقره، برنج و طلا، آثاری هنری و ارزشمند خلق می‌شود. اساتید قلم زنی ایران هنرمندان چیره‌دستی هستند که این آثار بدیعی در این زمینه خلق می‌کنند. برخی از برترین اساتید قلمزنی ایران در قید حیات و برخی دیگر از مفاخر درگذشته‌اند. در ادامه، تعدادی از اساتید برجسته قلمزنی اصفهان و ایران را به شما معرفی خواهیم کرد.
- 1 برترین و معروف‌ترین اساتید قلمزنی ایران
- 1.1 استاد محمود دهنوی (1305)
- 1.2 استاد اکبر صامتی (1313)
- 1.3 استاد علی ظریفی اصفهانی (1315–1400)
- 1.4 استاد منصور حافظ‌پرست (1324)
- 1.5 استاد امیر ساعی (1324)
- 1.6 استاد سید مهدی علمداری (1326)
- 1.7 استاد رجب‌علی راعی (1326)
- 1.8 استاد عباس شیرانی (1340)
- 1.9 استاد محمدمهدی باباخانی (1353)
- 1.10 استاد مجید بهرامی‌پور اصفهانی (1349)
- 1.11 استاد احمد فیناستیان (1316)
- 1.12 استاد رضا قادران
- 1.13 استاد اکبر بزرگیان (1334)
- 2 سخن پایانی
- 3 سؤالات متداول
برترین و معروف‌ترین اساتید قلمزنی ایران
همان‌طور که اشاره شد برخی از معروف ترین استادان هنر قلمزنی اصفهان و ایران نقش بنیادی در شکل‌گیری این هنر داشته‌اند، اکنون در قید حیا نیستند و برخی دیگر هنوز در این حیطه فعالیت دارند. چهره‌های شخص هنر قلمزنی به‌طورکلی عبارت‌اند از:
استاد محمود دهنوی (1305)
استاد محمود دهنوی یکی از برجسته‌ترین هنرمندان و اساتید قلم زنی ایران محسوب می‌شود. او متولد 1305 در اصفهان بوده و از هفت سالگی زیر نظر استاد کریم عتیقه‌چی آغاز کرد. سپس نزد رضا نایپ‌پور هنر قلمزنی روی نقره را آموخت. او در 19 سالگی یک کارگاه مستقل تأسیس کرده و پس از مهاجرت به تهران، بیش از 26 سال ریاست کارگاه اداره کل هنرهای زیبا را بر عهده داشت.
استاد اکبر صامتی (1313)
یکی دیگر از برترین اساتید قلمزنی ایران و اصفهان استاد اکبر صامتی نام دارد که این هنر را از سن 10 سالگی نزد استاد محمدرضا گلزار (عمو گلزار) آموزش دید. سپس به استخدام میراث فرهنگی تهران درآمد و از سال 1350 به دعوت موزه ایران باستان به‌عنوان کارشناسی مرمت آثار تاریخی مشغول کار شد. در سال 1381 به اصفهان بازگشت و از آن زمان در کارگاه شخصی خود به تولید آثار قلمزنی ادامه می‌دهد. شهرت او به دلیل طراحی‌های منظم و ابتکار در این هنر با حفظ اصالت نقوش است.
استاد علی ظریفی اصفهانی (1315–1400)
.jpg)
استاد علی ظریفی اصفهانی از برترین اساتید قلمزنی ایران و متولد 1315 بود. او که به دریش فلزات شهرت داشت، این هنر را از چهار سالگی نزد تقی پیشوطن آموزش دید. وی نخستین فردی بود که «حرکت فلز روی فلز» را ابداع کرد، به‌طوری‌که گل‌های برجسته را بدون لحیم‌کاری را فلز خلق می‌کرد. ظریفی سال‌ها در دانشکده هنر اصفهان به تدریس پرداخته و چندین دکترای افتخاری و «نشان درجه یک هنری» دریافت کرده است. وی در احیای شیوه‌های سنتی قلمزنی و ایجاد نوآوری در نقش‌ها سهم بسزایی داشت.
استاد منصور حافظ‌پرست (1324)
استاد منصور حافظ‌پرست از چهره‌های شناخته‌شده و اساتید قلم زنی ایران محسوب می‌شود. این هنرمند متولد 1324 و از هفت سالگی زیر نظر پدر قلمزنی را آغاز کرده است. حافظ‌پرست در خوشنویسی نستعلیق، نسخ و ثلث نیز تبحر داشته و آثار متعدد وی اکنون در موزه صنایع دستی و کاخ سعدآباد نگهداری می‌شود. وی یکی از برجسته‌ترین هنرمندان قلمزنی به‌ویژه در سبک قلم‌گیری محسوب می‌شود و دارای نشان درجه یک هنری نیز هست
استاد امیر ساعی (1324)
استاد ساعی قلمزنی را از کودکی نزد مرحوم مشهدی عباس و سپس استاد احمد لاهیجانی آموخت. در 16 سالگی به‌طور مستقل مشغول به کار شد و عمدتاً پیرو سبک صفوی است. از چهره‌های شناخته‌شده و اساتید قلم زنی ایران معاصر در اصفهان محسوب می‌شود و سال 1367 به‌عنوان بهترین قلمزن سبک سیاه‌قلم شناخته شد و در سال بعد، یک تمبر پستی با تصویر او به انتشار رسید.
استاد سید مهدی علمداری (1326)
استاد سید مهدی علمداری هم یکی از تأثیرگذارترین و محبوب‌ترین اساتید قلم زنی ایران به شمار می‌رود. او متولد 1326 بوده و این هنر را هشت سالگی آغاز کرده است. آثارش تلفیقی از نقوش مینیاتور و قلمزنی هستند و در ده‌ها نمایشگاه داخلی و خارجی در کشورهایی چون آلمان، ایتالیا، قطر و کویت شرکت داشته است. وی حدود 150 هنرجو را در سه رشته‌ی قلمزنی، مینیاتور و طراحی فرش آموزش داده است. در سال 1389 نشان درجه یک هنری را دریافت کرد.
استاد رجب‌علی راعی (1326)
در لیست برترین اساتید قلمزنی ایران باید از نیز یاد کرد که از استاد رجب‌علی راعی نسل نوین هنرمندان قلمزن ایران است. او متولد دهق اصفهان در اوایل دهه 1326 شمسی بوده و نزد مهندس اسماعیل ارژنگ آموزش دیده است. استاد راعی از پیشگامان سبک برجسته‌کاری و تصویرسازی در قلمزنی معاصر محسوب می‌شود و یکی از معروف ترین استادان هنر قلمزنی که بیش از 100 هنرآموز را تعلیم داده است.
استاد عباس شیرانی (1340)
استاد عباس شیرانی متولد 1340 در شهر اصفهان، از برجسته‌ترین هنرمندان معاصر قلمزنی ایران است. او از هفت‌سالگی زیر نظر استاد عبدالوهاب موسوی آموزش دیده و از نوجوانی به صورت مستقل آثار فاخر خلق کرده است. تخصص اصلی او در سبک برجسته‌کاری است. بسیاری از آثار مذهبی ایشان در پروژه‌هایی مانند تزیین درب‌های حرم‌های مطهر نجف و کربلا مورد استفاده قرار گرفته‌اند. استاد شیرانی علاوه بر خلق آثار فاخر، در تربیت نسل جدید هنرمندان قلمزنی نیز فعال است.
استاد محمدمهدی باباخانی (1353)
استاد محمدمهدی باباخانی متولد 1353 در اراک، هنرمند خوش‌نویس و قلمزن برجسته، مؤسس «موزه سلطان‌آباد» در اراک و دارنده نشان درجه‌یک هنری در رشته قلمزنی است. او در خلق آثار خود تلفیقی از اصالت هنر ایرانی و تکنیک‌های نوآورانه ارائه می‌دهد و یکی از آثار شاخصش، سنگابی است که برای نمایش دائمی در سازمان مالکیت‌های فکری جهانی (WIPO) در ژنو انتخاب شده است.
استاد مجید بهرامی‌پور اصفهانی (1349)
استاد بهرامی‌پور متولد 1349 در اصفهان، از هنرمندان صاحب سبک نسل میانی است که از 16 سالگی آموزش قلمزنی را آغاز کرده و از حدود سال 1370 فعالیت مستقل خود را شروع کرده است. تخصص او در سبک برجسته‌کاری است و آثارش در نمایشگاه‌ها و موزه‌های داخلی و خارجی به نمایش گذاشته شده‌اند.
استاد احمد فیناستیان (1316)
استاد فیناستیان متولد 1316 در اصفهان، پیشکسوت هنر قلمزنی است که از سنین کودکی وارد این حرفه شده و سال‌ها در سازمان میراث فرهنگی فعالیت داشته است. آثار وی در زمینه برجسته‌کاری و نقوش اسلیمی شهرت دارد و دارای نشان درجه یک هنری است.
استاد رضا قادران
استاد رضا قادران از هنرمندان فعال در عرصه قلمزنی معاصر است. آثار او شامل طرح‌های متنوعی از سبک‌های صفویه، قاجار، هخامنشی و ساسانی است و در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی به نمایش گذاشته شده‌اند. او علاوه بر خلق آثار هنری، در آموزش و انتقال تجربیات قلمزنی به نسل جدید نیز فعال است.
استاد اکبر بزرگیان (1334)
استاد بزرگیان متولد 1334 در شهر اصفهان، از سن 6 سالگی وارد کارگاه‌های قلمزنی شده و با تمرکز بر سبک برجسته‌کاری و نقوش اسلیمی آثار فاخر خلق کرده است. آثار او در موزه‌ها و مجموعه‌های داخلی و خارجی نگهداری می‌شوند و وی در آموزش هنرجویان نیز نقش مهمی ایفا کرده است.
سخن پایانی
قلمزنی یکی از هنرهای بی‌بدیل ایرانی محسوب می‌شود. اساتید قلم زنی ایران قرن‌ها است که به خلق اثر در این زمینه مشغول‌اند و اصفهان به‌عنوان مهد این هنر شناخته می‌شود. اگر دوست دارید که آثار بی‌نظیر این هنر اصیل ایرانی را در خانه داشته باشید، سری به سایت زاوش بزنید و با خرید آثار برترین اساتید قلمزنی ایران، گامی در جهت زنده نگه داشتن این هنر بردارید.
سؤالات متداول
قلمزنی چیست؟
قلمزنی یکی از هنرهای سنتی ایرانی است که در آن هنرمندان چیره‌دست با قلم و چکش نقوشی زیبا روی فلزاتی مانند مس، نقره یا برنج حکاکی می‌شود.
هنر قلمزنی در کدام شهر بیشتر رواج دارد؟
این هنر در شهرهای مختلف ایران انجام می‌شود، اما اصفهان به‌عنوان مهد و مرکز قلمزنی در ایران شناخته شده است.
معروف ترین استادان هنر قلمزنی کدام‌اند؟
استادانی چون محمود دهنوی، علی ظریفی و اکبر صامتی، استاد راعی، استاد ساعی و استاد حافظ‌پرست از مشهورترین هنرمندان و اساتید قلم زنی ایران هستند.
مقالات مرتبط:
