بررسی علت علاقه مردم به هدیه گرفتن و هدیه دادن
هدیه دادن و هدیه گرفتن از آن دسته رفتارهایی است که در همه فرهنگها و جوامع، ریشهای عمیق و احساسی دارد. فرقی نمیکند مناسبتی خاص در میان باشد یا نه، دریافت یک هدیه همیشه حس خوبی در انسان ایجاد میکند؛ احساسی از دوست داشته شدن، توجه و اهمیت؛ اما علت علاقه مردم به هدیه گرفتن چیست؟ چرا حتی یک هدیه کوچک میتواند حال روحی ما را بهتر کند یا رابطهای را عمیقتر سازد؟
در این مقاله، میخواهیم به بررسی دقیقتری از دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن بپردازیم. از جنبههای روانشناختی و اجتماعی گرفته تا تأثیرات فرهنگی و شخصی، عواملی متعددی در پس این علاقه نهفته است. درک این دلایل نهتنها ما را با احساسات خود و دیگران آشناتر میکند، بلکه به ما کمک میکند روابط انسانی صمیمانهتری بسازیم و اهمیت واقعی هدیه را بهتر بشناسیم.
چرا هدیه میدهیم؟
هدیه دادن عملی است که عمیقاً در فرهنگ انسانی ریشه دارد، هزاران سال در بین جوامع و فرهنگهای مختلف وجود داشته است. درواقع این امر تصادفی نیست که هدیه دادن هم از نظر روانی و هم اجتماعی حس خوبی به وجود میآورد. در کنار علت علاقه مردم به هدیه گرفتن دلایلی برای علاقه به هدیه دادن نیز وجود دارد، از جمله:
- حس نوعدوستی: افراد هنگام هدیه دادن، حس رضایت و شادی درونی را تجربه میکنند و درعینحال، رابطهشان با دریافتکننده را تقویت میکنند.
- مدیریت برداشت دیگران از ما: هدیه دادن میتواند ابزاری برای ایجاد تصویر مثبت از خودمان در ذهن دیگران باشد.
- عمل متقابل:وقتی کسی هدیهای دریافت میکند، حس میکند باید بهنوعی پاسخ آن را بدهد که این امر به حفظ تعادل و هماهنگی در روابط کمک میکند.
- حفظ روابط: هدیهها نمادهای ملموسی از احساسات هستند و ابزاری مؤثر برای ابراز قدردانی و حفظ روابط به شمار میروند.
- پاداش یک عملکرد خوب: انسانها ذاتاً دوست دارند مورد تحسین قرار بگیرند و علت علاقه مردم به هدیه گرفتن هم به خاطر همین حس است. یکی از دلایل هدیه دادن نیز تحسین و برای پاداش دادن به یک عملکرد خوب است. برای مثال فرزندتان نمره خوبی گرفته، خواهرتان شغل جدیدی پیداکرده یا همکاری مشکل کاری را حل کرده و شما یک هدیه غیرمنتظره برای قدردانی از این عملکرد به او میدهد.
- برای تأثیرگذاری مثبت: شاید متوجه نباشید، اما هدیه دادن میتواند رفتار دیگران را بهطور مثبت تغییر دهد. هدیه دادن فرصتی منحصربهفرد است. برای مثال، تهیه کیفهای ست چایخوری فیروزهکوبی برای کارکنان شرکت به دلیل قابلیت استفاده مجدد، میتواند آنها را به حفظ محیطزیست تشویق کند.
دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن
مواردی که پیش از این اشاره شد برخی از انگیزههای هدیه دادن هستند. انگیزهی افراد بسته به مناسبت، نوع رابطه با دریافتکننده و حتی آدابورسوم فرهنگی متفاوت است؛ اما چه چیزی هدیه دادن را اینقدر مؤثر میکند؟ چرا این سنت تا امروز باقی مانده؟ علت علاقه مردم به هدیه گرفتن را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
هدیهها احساسات مثبت ایجاد میکنند
آیا میدانستید هنگام هدیه دادن یا گرفتن، مواد شیمیایی شادیآور در مغز ترشح میشوند؟ بله! موادی مانند سروتونین، دوپامین و اکسیتوسین آزاد میشوند. ترکیبی که به آن «سرخوشیِ کمککننده» (helper’s high) میگویند چون باعث احساس خوب در ما میشود. این واکنش فیزیولوژیکی نه تنها باعث کاهش فشارخون و افزایش اعتمادبهنفس میشود، بلکه نقش مهمی در کاهش افسردگی دارد.
دیگر علت علاقه مردم به هدیه گرفتن و تجربه چنین احساساتی، انتظار است. همین انتظار برای دریافت هدیه برای مناسبتهای مختلف، سیستم پاداش مغز را فعال میکند و دوپامین آزاد میکند، مادهای که با لذت و انگیزه در ارتباط است. به همین دلیل علاقه به هدیه گرفتن و هدیه دادن به این خاطر است که هر دو تجربهای بسیار لذتبخش هستند.
هدیهها روابط را بهبود میبخشند
هدیه دادن حرکتی اجتماعی و برای ابراز قدردانی است. این عمل ساده به شکل باورنکردنی در تقویت پیوندهای اجتماعی و افزایش حس ارتباط مؤثر است. مطالعهای از دانشگاه ایالتی فلوریدا نشان داده که یکی از دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن، تقویت حس ارتباط بین دو فرد بعد از ردوبدل کردن هدیه است. این نوع تعاملات مثبت، حس اعتماد و همکاری را ارتقا میدهد و البته، تعاملات اجتماعی مثبت با سلامت روان و جسم هم مرتبط هستند.
هدیهها خاطرات ماندگار ایجاد میکنند
هدیهها فقط در لحظه خوشحالمان نمیکنند، بلکه به ما کمک میکنند خاطراتی ماندگار بسازیم! بخشی از مغز به نام هیپوکامپ نقش کلیدی در این فرآیند دارد. وقتی هدیهای معنادار دریافت میکنیم، احساسات مثبتی که تجربه میکنیم با آن هدیه در ذهنمان گره میخورد؛ بنابراین دیگر علت علاقه مردم به هدیه گرفتن این است که هر بار که آن هدیه را میبینیم یا به آن فکر میکنیم، دوباره حس قدردانی، محبت و لحظهای خاص و بهیادماندنی در ذهنمان تداعی میشود.
هدیهها میزان اهمیت دیگران را نشان میدهند
از دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن مخصوصاً اگر خارج از مناسبتها باشد، به دلیل حس اهمیت داشتنی است که به فرد منتقل میشود. برای مثال وقتی از شکستن لیوان مورد علاقهتان شکایت میکنید و خواهر شما برایتان یک ماگ جدید تهیه میکند، یا دوستتان متوجه تغییر دکوراسیون خانه میشود و برای شما بهعنوان هدیه چند کوسن جدید میخرد. با گرفتن این هدیههای غیرمنتظره، میتوانید محبت و توجه اطرافیانتان را به خود متوجه میشوید و احساس میکنید که ارزشمند هستید و همین دلیلی برای علاقه به هدیه گرفتن است.
حس قدردانی را منتقل میکند
دیگر علت علاقه مردم به هدیه گرفتن، مخصوصاً اگر خارج از مناسبتهای خاص باشد، حس قدردانی از فرد را نشان میدهد. برای مثال اگر همراه با دوستتان به باشگاه میروید تا تنها نباشد و او یک قمقمه برایتان میخرد و هدیه میدهد، شما حس میکنید از همراهیتان قدردانی شده است. یک روز همسرتان میخواهد به خود استراحت بدهید و غذا درست نکنید و با یک شاخه گل، غذایی که از بیرون تهیه کرده و قاب خاتمکاری که عکس دوتایی شما در آن جا گرفته با خانه میآید، حس میکنید از شما برای زحماتتان قدردانی شده است.
نکاتی برای تجربه بهتر هدیه دادن
- هدیه فیزیکی انتخاب کنید: علت علاقه مردم به هدیه گرفتن بیشتر به خاطر ملموس بودن و درگیر شدن حواس مختلف است. مردم چیزهایی که میتوانند لمس کنند را تا 30٪ بیشتر از چیزهایی که فقط میبینند، ارزشگذاری میکنند؛ بنابراین، در صورت امکان، هدیهای فیزیکی انتخاب کنید.
- شناخت سلیقه و علاقهمندیهای فرد: سعی کنید هدیهای انتخاب کنید که با علایق، نیازها یا شخصیت فرد هماهنگ باشد. برای مثال خرید پک شکلاتخوری خاتم و دیوان حافظ زاوش برای یک فرد عاشق فرهنگ و هنر ایران انتخاب خوبی خواهد بود.
- از عنصر غافلگیری را استفاده کنید: هدیههای غیرمنتظره احساسات قویتری ایجاد میکنند و ترکیبی از احساس شادی، هیجان و قدردانی را در فرد به وجود میآورند. یکتختهنرد خاتم برای دوست عاشق بازی وقتی بیحوصله در خانه نشسته میتواند او را غافلگیر کند.
- یک تجربه جدید برای فرد بسازید: هدیههایی که حول یک تجربه جدید باشند (مثل بلیت کنسرت یا کلاس آنلاین خاص) میتوانند پیوندی قوی بین اهداکننده و دریافتکننده هدیه ایجاد کنند.
- هدایای کاربردی بخرید: علاقه به هدیه گرفتن به خاطر این است فرد گاهی به چیزی نیاز دارد و اگر در قالب هدیه دریافت کند خوشحال میشود. مثلاً به جای خرید یک لباس یا پیراهن تکراری، ظروف فیروزهکوبی زیبا برای همسرتان بخرید که مدتهاست به دنبال تغییر ست پذیرایی خود است.
سخن پایانی
انسانها بهصورت ذاتی با هدیه دادن و هدیه گرفتن خوشحال میشوند. از مهمترین دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن حس خاص بودن، قدردانی و اهمیتی است که به فرد منتقل میشود؛ بنابراین منطقی است که بهجای صبر کردن برای مناسبتهای خاص مثل تولد، سالگرد یا تعطیلات، از هر فرصتی برای خوشحال کردن عزیزانمان با هدیههایی که دوست دارند استفاده کنیم.
حال که علت علاقه مردم به هدیه گرفتن را میدانید، اگر احساس میکنید باید اعضای خانواده، دوستان، کارکنان خود و ... خوشحال کنید، سری به سایت صنایعدستی زاوش بزنید. در این سایت صنایعدستی زیبا و چشمنواز اصیل ایرانی وجود دارد که برای هر طیفی از افراد میتوان تهیه کرد و هنگام هدیه دادن برق خوشحالی را در چشمانشان دید.
سؤالات متداول
مهمترین علت علاقه مردم به هدیه گرفتن از نظر روانشناسی چیست؟
هنگام هدیه دادن مواد شیمیایی شادیآور مانند سروتونین، دوپامین و اکسیتوسین در مغز ترشح میشود. ترکیبی که به آن «سرخوشیِ کمککننده» (helper’s high) میگویند و باعث ایجاد احساس خوب در ما میشود.
دلایل علاقه مردم به هدیه گرفتن شامل چه مواردی میشود؟
احساس دوست داشته شدن، خاص بودن، تقویت روابط عاطفی بین افراد، افزایش عزتنفس و اعتمادبهنفس، رقم خوردن خاطرات ماندگار و شیرین، حس اهمیت داشتن و قدردانی دلیل علاقه به هدیه گرفتن است.
برای هدیه خریدن به چه نکاتی توجه کنیم؟
کاربردی بودن، شناخت سلیقه و علاقهمندیهای فرد، توجه به عنصر غافلگیری، خرید هدایای فیزیکی یا فراهم کردن فرصت یک تجربه جدید از نکات مهمی است که باید برای خرید هدیه در نظر گرفت.
مقالات مرتبط:
